Η αλήθεια για την κατάληψη των καλαμιτσιών.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ (ΜΕΛΑΝΙΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ)ο Σουγιάς του Ιερολοχίτη
Γράφει: Νικόλαος Αντ. Κονδύλης.
Σεπτέμβριος –Δεκέμβριος 2005 Τα πραγματικά γεγονότα τις εποχής εκείνης από ένα αυτόπτη μάρτυρα.

Φθινόπωρο 1994.
Είναι οι πρώτες μέρες ελευθερίας μετά από την ατελείωτη νύχτα της Ιταλογερμανικης κατοχής. Στο χωριό μας είναι επί πλέον οι ώρες του μεγάλου ξεσηκωμού, ενάντια στο ιδιότυπο ιδιοκτησιακό καθεστώς ,ενός ξεπερασμένου φεουδαρχισμού ,που βίωνε ακόμα στον τόπο μας. Μετά από την πολύ καλά οργανωμένη και επιτυχημένη επιχείρηση της κατάληψης των κτημάτων τα πράγματα δεν ηρέμησαν. Αντίθετα μάλιστα ,έγιναν πολλές προσπάθειες από μέρους των πρώην <<ιδιοκτητών>> για επανέλεγχο της κατάστασης. Έτσι επινόησαν νέους τρόπους επιβολής της εξουσίας των πληρώνοντας ενόπλους από τα γύρω χωριά . Ένοπλοι απεραθειτες λοιπόν κατέβηκαν και κατέλαβαν ξαφνικά τα καλαμίτσια, ταμπουρωθήκαν εκεί με σκοπό να τα διαφυλάξουν από ντόπιους καλλιεργητές ,συμφώνα με τις επιθυμίες των εντολέων τους. Παιδί τότε εγώ είχα την τύχη νάμαι εκεί μεροκάματο μαζεύοντας ελιές , με την Άνετα του σακουλά ,και με την Άννα του Παρεντογιάννη.
Επλησίασα τότε στην αυλή των καλαμιτσιών και αντιλήφτηκα 6 τουλάχιστον άνδρες με τα όπλα τους. Χωρίς να φοβηθώ ,πλησίασα και τους είπα, ότι δεν έπρεπε να το κάνουν αυτό. Να υποστηρίζουν δηλαδή το σωματείο σε βάρος των χωριανών μας.
<<Πολλά λες κοπέλι, πολλά!!!!άντε τώρα, παενε στο χωριό και να πεις ναρθει αύριο εδώ μια επιτροπή να μιλήσουμε…….>> Τότε τι να κάνω; Πήρα τα κορίτσια και φύγαμε. Φθάνοντας στο χωριό ,έτρεξα στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων κ’αρχισα να χτυπώ τις καμπάνες , φωνάζοντας, τρέξτε Μελανίτες γιατί ήρθαν οι Απεραθειτες και κατέλαβαν τα καλαμίτσια!!!!
Ξεσηκώθηκε το χωριό κι’αρχισαν να καταστρώνουν διάφορα σχέδια για να τους διώξουν με τη βία .Παράλληλα η επιτροπή αγώνα πουχε αναλάβει την ευθύνη κατάληψης και φύλαξης των κτημάτων ανέφερε το περιστατικό στον προσωρινό Διοικητή του νησιού αξιωματικό του Ιερού Λόχου.
Την επιτροπή αποτελούσαν οι :Ιωάννης Κορρές,δάσκαλος του χωρίου, Δημήτρης Κατσώνης, Φραγκίσκος Ανευλαβής,Νικόλαος Ανευλαβής μπουάς ,Αντώνης Κονδύλης-Παπαδαντώνης και Στέφανος Βασιλάκης ιερέας του χωρίου.
Μια ομάδα τριών ιερολοχιτών,ένας λοχίας και δυο οπλίτες ,πήραν εντολή να ξεκαθαρίσουν την κατάσταση στα καλαμίτσια. Την επομένη μέρα 3-4 η ώρα το απόγευμα έγινε η επιχείρηση ανακατάληψης των καλαμιτσιών . με κάθε μυστικότητα και χωρίς να τους πάρουν χαμπάρι, οι ιερολοχίτες έφτασαν σε απόσταση αναπνοής πάνω απ’τους καταληψίες . Οι εντός του κτιρίου ευρισκόμενοι αφού είχαν πιει τα κρασιά τους και είχαν φάει τοχαν ρίξει στον ύπνο ,έχοντας δίπλα τους τον οπλισμό τους (ΓΚΑΣ). Οι δυο του ιερού λόχου πουχαν ακροβολιστεί δεξιά και αριστερά ,έριξαν από μια ριπή στον αέρα. Τινάχτηκαν τότε πάνω οι καταληψίες και όρμησαν να πιάσουν τα όπλα τους ,ακλουθεί και δεύτερη και τρίτη ριπή, ενώ ο λοχίας φωνάζει .<< ΜΗΝ ΚΟΥΝΗΘΕΙ ΚΑΝΕΙΣ…. ψηλά τα χέρια και προχωρήστε προς την έξοδο της αυλής .>> Αμέσως οι δυο φαντάροι της ομάδας κατέβηκαν και μάζεψαν τα όπλα τους και οδήγησαν τους καταληψίες στο χωριό . Οταν έφτασαν στις μέλανες κατευθύνθηκαν στο σπίτι του μπουά . Εκεί ήταν πολλοί Μελανίτες μαζεμένοι. Στις κουβέντες που κανάνε και στην απορία που εξέφραζαν οι άνθρωποι ,<<Σαν δεν ντρέπεστε ,ναρθετε απ'τήν απειρανθο εδώ κάτω να κάνετε τέτοια πράγματα>>!!! Εκείνοι απαντούσαν .<<εμετανοιωσαμμέντο- εμετανοιωσαμμέντο. μόνου δοτέ μας τα όπλα να φύομε,(γ)ιατι άμα ο απεραθιτης πάει στο χωριό χωρίς το ντουφέκι ,είναι σα ν’αφηνει τη (γ)υναικα ντου…>>
Μην περιμένετε τους ξέκοψε ο λοχίας ,γιατί θα σας μεταφέρω με χειροπέδες στη διοίκηση (χώρα) .
Τότε οι απεραθειτες ,έβαλαν το κεφάλι κάτω και έφυγαν χωρίς τα όπλα τους, ντροπιασμένοι και πικραμένοι. Έτσι χάρις στην ετοιμότητα και την εμπειρία των ιερολοχιτών έληξε αναίμακτα η όλη επιχείρηση.
Τότε είδα και γω για πρώτη φορά από κοντά ιερολοχίτες που τόσα πολλά άκουγα κείνες τις μέρες γι’αυτους . ένιωσα αληθινά απέραντη συγκίνηση και περηφάνια , όταν βρέθηκα δίπλα στα μπαρουτοκαπνισμένα εκείνα λιοντάρια ,τις μέσης ανατολής της Αφρικής ,του Ρίμινι και του ελ αλαμείν.
Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ
Αφού ηρέμισαν κάπως τα πράγματα ,το χωριό με επικεφαλής την επιτροπή αγώνα , θέλησαν να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους προς το ένδοξο σώμα των ιερολοχιτών ,για τις υπηρεσίες που προσέφεραν στην απελευθέρωση της πατρίδας, των νησιών του αιγαίου ,της Νάξου μας , καθώς και στην βοήθεια στο χωριό μας τις μέρες του ξεσηκωμού.
Για το σκοπό λοιπόν αυτό κάλεσαν τους αξιωματικούς και οπλίτες του ιερού λόχου στις μελάνες και οργάνωσαν γιορτή με τραπέζι για να τους περιποιηθούν , όπως συνηθίζουν πάντα σε παρόμοιες περιπτώσεις. Τα τραπέζια έγιναν στην πλατεία του χωρίου και απ’ότι θυμάμαι παραβρέθηκαν οι αξιωματικοί: Αγαθοκλής κορρές, ζώρος, Ιωάννης Λαδάς , Κυπαρίσσης ,Ανδρέας Ξενάκης ,ένας κρητικός λοχίας ,και πολλοί άλλοι. Επίσης πάρων ήταν και ένας Αγγλος αξιωματικός που όπως έμαθα μετά ,ήταν τηλεγραφητής και όλο το διάστημα της γερμανικής κατοχής ,διέμενε κρυφά στο βουνό Ζας, στέλνοντας πληροφορίες ,εκεί όπου είχε αποστολή. Τον άνθρωπο αυτόν τον είδα στην πλάτσα ξαφνιάστηκα ,γιατί τον είχα συναντήσει επανειλημμένως ως παπά και τουχα φιλήσει το χέρι στο σπίτι του παππού μου του παπά Στυλιανού. Ήταν πανύψηλος δυο μέτρα και ξαφνικά βλέποντας τον έβαλα τις φωνές . απευθυνόμενος προς τον πατέρα μου φώναξα: μπαμπά …ο παπάς ….ο παπάς..!!! τότε και οι δυο με κοίταξαν χαμογελώντας…..
Είναι γεγονός ότι η μέρα εκείνη ήταν ιστορική για τις μέλανες ,αφού η πλατεία γέμισε από κόσμο, άνδρες και γυναίκες , νέοι και γέροι, με εθνικό παλμό και υπερηφάνεια. Φιλοξενούσαν το πιο ηρωικό σώμα των αγωνιστών του πολέμου που πριν από λίγες μέρες είχε τελειώσει ,τους ασυμβίβαστους πολέμαρχους τους σκληροτράχηλους ιερολοχίτες . Ο ενθουσιασμός ήταν μεγάλος, και ο κόσμος βροντοφωνούσε: Ζητώ η ελευθερία έφυγαν οι τύραννοι, έπεσαν οι δυνάστες, ζήτω η διπλή απελευθέρωση των μελάνων. Δυστυχώς δεν υπάρχει φωτογραφικό υλικό αυτής της μέρας ,μόνο στη μνήμη αυτόν που έζησαν τότε θα υπάρχει χαραγμένη πάντα αυτή η εικόνα. Είναι άξιο θαυμασμού ,η ποικιλία και οι ποσότητες των φαγητών που προσφέρθηκαν στους ελευθερωτές . Όλα ήταν πρόσφορα των κατοίκων της κοινότητας, και να σκεφτεί κάνεις ότι πριν από τρεις μέρες δεν είχαμε να φάμε τίποτα . Ξέθαψαν τις μεθήρες με το λιγοστό λάδι και το κρασί μέσα από τις πεζούλες ,πρόσφεραν ευχαρίστως το κρυμμένο ρίφι, τον ξεχασμένο πετεινό ,το παστό, το γλινερο. Τις πατάτες πουχαν κτρύψει στο πρεβόλι, τα αυγά που φύλαγαν μέσα στην κουτσούρα της ελιάς. Τα έδωσαν όλα με την ψυχή τους ,για να ευχαριστήσουν ίσως τους πιο σπουδαίους επισκέπτες που πέρασαν από το χωριό.
Ο ΣΟΥΓΙΑΣ
Μετά το πέρας της γιορτής ,αργά το απόγευμα οι αξιωματικοί και οι λοιποί καλεσμένοι έπρεπε να επιστρέψουν στη χώρα.
Αμαξωτός δεν υπήρχε, ούτε βέβαια και αυτοκίνητα διέθεταν. Η μετακίνηση έπρεπε να γίνει με μουλάρια που υπήρχαν στο χωριό. Οι περισσότεροι προθυμοποιήθηκαν να διαθέσουν τα ζώα τους για αυτό το σκοπό. Πολλά παιδιά τότε συνόδευσαν τους καλεσμένους στη χώρα , για να επιστρέψουν τα μουλάρια πίσω στο χωριό. Προσωπικά ,ανέλαβα να συνοδευσω ένα νεαρό ανθυπολοχαγό με το μουλάρι του Νικόλα Ανευλαβή ( μπουά). Το όνομα του αξιωματικού δυστυχώς δεν το θυμάμαι γιατί δεν ήταν Ναξιώτης και το ξέχασα.
Κατά τη διαδρομή ,και ενώ βρισκόμαστε περίπου στον αη σίδερο , κατέβηκε από το μουλάρι για την προσωπική του ανάγκη. Γυρίζοντας εκεί που τον περίμενα μου λέει : Νικολάκη έχασα τον σουγιά μου και λόγο του σκότους ,δεν ημπορο να τον εύρο . Όταν γυρίζεις προσπάθησε να βρεις και να τον κρατήσεις για να με θυμάσαι . Είναι πολεμικός σουγιάς και λέγετε φονιάς ,κατά την επιστροφή ήταν εντελώς αδύνατη κάθε προσπάθεια ανεύρεσης του σουγιά λόγο του βαθύτατου σκότους . έλα όμως που η φαντασία μου είχε φτάσει στα ύψη, γιατί ήθελα να δω πως είναι ο σουγιάς φονιάς .
Πριν ακόμα ξημερώσει ,δηλαδή πριν ξεφεξει όπως λέμε. Ήμουν εκεί για να ψάξω πριν περάσει Άλος και τον ανακαλύψει.
Πράγματι μόλις που ξέφεξε η μέρα ,βρήκα το σουγιά , αυτόν που βλέπετε στην φωτογραφία και τον έχω στα χέρια μου 61 χρονιά . θυμίζει πράγματι όλα τα ιστορικά γεγονότα εκείνης της περιόδου, άλλα και τον νεαρό αξιωματικό , στα στιβαρά χέρια του οποίου ήταν ένα φονικότατο όπλο για κάθε υποβολέα της τιμής και της αξιοπρέπειας της πατρίδας. Αν σήμερα αυτός ο αξιωματικός ζει ας είναι καλά .αν πάλι έχει πεθάνει ας είναι τα λίγα λόγια που έγραψα ένα μνημόσυνο στην αδούλωτη ψυχή του.

Νικόλαος του Παπαδαντώνη.

Νοέμβριος 2005.

Επεξεργασία κειμένου: Nikos verris